Japonya’da dul maaşı almanın dezavantajları

Japon devleti kadına, özellikle de çocuklu yalnız yaşayan kadınlara sahip çıkıyor. Ama kimse kapını çalıp da yardım ister misin? Diye gelmez. Sen istemedikçe kimse senin ne durumda olduğunu umursamaz. Ne devlet ne de kolu komşu bundan bihaberdir. Ağlamayana emzik olmayan bir ülke burası. Hak istiyorsan hakkını arayacaksın! Ben de hakkımı alana kadar mücadele ettim. Sonunda devlete sırtımı dayadım çok şükür. Her şekilde evime 200 bin yenlik destek sağladım. Kiram, sağlık sigortam, hastane masraflarım, çocuk masrafım, çocuğun okul masrafları, emeklilik sigortam ve en önemlisi de ne kadar maaş alıyorsam onun üzerini tamamlayıp evime aylık 200 bin yen gelir gelmesini sağlayacaklar bana. Devlet yardımı almamın katı kurallarıda var.

1. Kural: raporlu veya engelli değilsem kesinlikle çalışmak zorunluluğum var. Çalışmazsam ve çalışmak istemesem de onlar sana zorla iş bulup, ayarlayıp sokuyor (korona döneminde otel kapanınca işsiz kaldığım dönemde onlar bana iş bulup soktu) ben çalışmak istemiyorum veya çalışacak durumda değilim, böbrek hastasıyım, kendimi iyi hissetmiyorum desem de o zaman bize doktordan rapor getir dediler. Hatta kendileri bizzat doktorumu arayıp durumumu kendileri kontol edip, doktora çalışmasında herhangi bir sakıncası var mı diye teyit ettiler. Doktorum da tam tersi çalışması böbrek fonksiyonlarını daha iyi yönde etkiler diye desteklemiş:))

2. Kural:  ise seyahat yasağı var. Devlet yardımı ile seyahat edemezsin. Ben yabancıyım bu ülkede. Ailem Türkiye’de yaşıyor görmem lazım ne yapabilirim? Yasak! Eğer Türkiye’ye gidersem yardımdan atılacağımı söylediler. Nasıl yasak olur ya! Devlet korumasında olduğum sürece ailemi göremeyecek miyim diye sordum? Evet! Ailen de olsa gidemezsin.. Devletin vergileriyle sana ödeme yapıcağımız için o vergi paralarını seyahat ederek harcamana müsade edemeyiz dediler. Ölüm de olsa gidemezmişim.

2. Kural: ev, araba veya motorsiklet alamazsın. Ev almam tamam benimde gücüm yetmez buna ama ucuzundan bir araba almayı hep istiyordum. Ehliyetimi alır almaz ikinci elden bir arabam olsun isterdim. Motorsiklet bile yasak!

3. Kural: Devletin kira yardımı en fazla 48 bin yen. Ondan fazla olan kira senin yardım parandan kendin üzerine koyup ödemen gerekir. Fakat buna da karşılar. Bizim vereceğimiz yardımla lüks bir evde yaşayamazsın. Eğer 50-100 bin arası bir evdeyken devlet yardımı almaya başladıysan çocuk sayısına göre 1 veya 2 odalı bulabildiğin en ucuz eve geçmek zorundasın.

Benle kızım iki kişi tek odalı bir eve geçmiştik. Ben elim düzelince 2-3 odalı bir ev tutar, maaşım ve devlet yardımı ile gül gibi geçinip gideriz diye düşünmüştüm. Taşınmak için devletten izin almam gerektiğini de öğrendim. Biraz daha büyük bir eve geçmek istiyoruz, şuanki mutfak içinde tek göz odaya iki kişi zor sığıyoruz, taşınmamız gerek desem de kesinlikle izin alamadım. Eğer onlardan izinsiz büyük bir eve geçersem yine yardımdan çıkarılırmışız. Tek şart şuanki kira ile aynı ücrette 2 odalı bir yere geçebilirsiniz dediler. Bu mümkün değil! Tek oda fiyatına hiçbir yerde iki odalı ev bulamam, hatta baktım bulamadım da..

4. Kural: Altın, pırlanta gibi değerli takı, marka çanta almak yasak. Bir türk olarak belediye yardımından önce tabiki altınlarım vardı evde. Üzerine yapmadım ama olanı da demedim var diye. Eğer varsa onları da belgelemek zorundasın.

5. Kural: Eski eşten nafaka, geçim, çocuk yardımı almak yasak. Eğer alırsan bunu beyan etmek zorundasın. Aldığın para devlet yardımından kesilecek. Yani eşinden 100 bin yen nafaka alıyorsan devlet senin 200 bin yenlik yardımından 100 bini kesiyor. Anlayacağınız kimden ne yardım alıyorsanız devlet sizden kesecek. Devlete girmenin tek faydası kira, çocuk yardımı, hastane masrafları ve sigorta olacak. O bile çok iyi geliyor insana.

6. Kural: Yılda iki kere ev ziyaretleri olacak. Çoğunlukla ansızın olabilirmiş. Bazen de önceden haber verilerek. Eve gelip evin krokisi çizildi, ne tür ev eşyaları var, hangi elektronik eşyalar var, değerli bir şey var mı?, bozuk bir eşya var mı, hangi eşyaya ihtiyaç var, eğer evde buzdolabı, çamaşır makinesi gibi önemli bir eksik varsa bunu devletten yardım temin edebilirsiniz. Odaları, tuvaleti, banyoyu, girişi, balkonu her yeri bir kağıta çizip krokisini çıkarıyor. Bir dahaki geldiklerinde evde değişenleri bu krokiyle belirliyor.

Bu krokiyle evdeki fuzuli gereksiz bir şeyler alınıp alınmadığını belirliyorlar. Bir tek evde hayvan beslemek yasak mı bunu sormadım. O da yasaktır kesin. Ama bir kedimiz vardı. Korkudan onu arkadaşa veriyorduk geldiklerinde:)

7. Kural: Her ay maaş bandrolünü devlete sunmak zorundasınız. 1 yen de olsa, 100 bin yen de olsa maaş bandrolu alıp bu ay bu kadar kazandım veya bana şuradan bu kadar para geldi diye her maaş günü bizzat belediye’ye gidip sosyal hizmetlere formu doldurarak belgelemek zorundasın. Her ay bu ziyaret mecburi (şartlı hükümlüler her gün karakola gidip imza atar gibi. Her ay belediye’ye gidip maaş formunu doldurmak zorundayım) Korona döneminde çok işsiz kaldık. Çalıştığım otelin kapanması, karantinalar, iş bulma çabalarım derken aylarca hatta bir yıldan uzun bir süre işsiz kaldığım dönemlerde çok azar işittim.

Ne yapıp edip iş bulmak zorundasın denildi! Korona azaldıkça ve ben istediğim gibi bir iş bulamayınca onlar benim yerime bir iş bulup benimle birlikte iş görüşmesine gelip anlaşıp beni işe soktular. Rızam dışında mı diye merak ediyorsanız? Tabiki de beni razı ettikten sonra. 

Başka çarem yoktu. Onlar ne derse o işe girecektim. İşim de ne biliyor musunuz?;)) bir internet satış firmasının 7 katlı binasının sadece ve sadece tuvaletlerini temizleme işi. Saatliği 1300 yen. Günlük 1,5 saat çalışma. Haftada 3 gün (pazartesi, çarşamba, cuma) sabah 10:00 da gidip 7. Kattan başlayıp 1. Kata kadar inerek tuvalet ve el lavabosunu temizleyip çıkmak. 1,5 saatlik ödeme yapıyorlar ama ben 45 dakikada bütün katlardaki tuvaletleri temizleyip ostkare sama deshita diyip ayrılıyorum. Diğer günler boşum oohh misss diye düşünüyorsanız yanıldınız! Bu geçici bir işmiş.. Günleri ve saatleri daha uzun, verimli bir iş bulana kadarmış..

8. Kural:Eğer onlara beyan etmediğim, banka hesabıma bir yerden para gelirde onlardan saklarsam ve onlar da bunu fark ederse o parayı maaşımdan kesecekler. Başıma da geldi bu talihsizlik! Devlet yardımına başvurduğum ay iki işte birden çalışıyordum. Eski yazılarımı okuyanlar bilir. İlk başladığım işi bırakıp diğer işe devam etmeye karar verdim ama içerde hala alacağım maaşım vardı. O günler içerisinde de belediye başvurum kabul edilmişti. Meğersem o bir kaç gün sonra ilk işimden 12 bin yen gelmiş. Daha başlayalı bir kaç gün olduğu ve kuralları henüz çok bilmediğimden eski maaşım onlarla alakasız diye düşünüp bildirmemişim. Yıllar sonra o parayı bir hata yapmışız, sana 12 bin yen fazla ödemişiz diye bana fatura kestiler.

Bir de kızım yüzünden de ceza yedim. Korona döneminde çalışıyordu. Çalıştığı yer kapanınca müdürüne ulaşamamış, maaş bandrolünü alamamıştı fakat maaşı hesaba yatmış, onu da banka şifresini giremeyince, defteri de hata verip yazdıramamış vs çok saçma şeylerden dolayı 1 yıl sonra kızın 98 bin yen para cezasını da bana kestiler. Ama ben ödemem dedim. Ona aylarca dikkat et, adamlara maaş bandrolünü ver desemde aksattığı için ona ödettim! ( o da babasına galiba)..

Birazcık şey gibi olduk. Yağmurdan kaçarken doluya tutulmak:) kocadan kaçtık devlete tutulduk. Bir nevi açık hava hapishanesi gibi bir hayata başladık:) ama şimdilik geçim sıkıntımız yok ya hele de yanında çocuk varsa bir anne için bu çok önemli bir şey. Bu şekilde de yaşayabiliriz, şükür Allah!

Japonya’da dul maaşı nasıl alınır

Tek başına bir evi geçindirmek zor iş. Heleki Japonya gibi bir ülkede. En kötüsü dünyanın en pahalı 3. şehri Osaka’da ev geçindirmek daha da zormuş. Tek göz oda tuttum. Kirası uygun ama faturaları, mutfak masrafları bir de iki kişilik özel bakım masraflarımız derken yetiştirmesine yetiştiriyordum ama geldiği gibi de gidiyordu. Gelirimle giderim başa baştı.

Bizim ülkede dul maaşı var. Avrupada da var. Neden Japonya’da olmasınki dedim! Muhakkak bunlarda da vardır bir yardım. Kulağıma geliyordu aslında boşanmış kadınların belediyeden yardım aldığı. Ev bile veriyorlarmış. Tanıdığım kimse yoktu bu konuda danışacağım. Sadece var diye duyuyordum.

Kalktım belediye’ye gittim. Gitmesine gittim de nereye, hangi kata hangi masaya başvurulur bu yardım? Bunca yıldır buradayım ama sadece 2. Katla, 3. Kata çıkmışım. Zemin kattaki görevliye danışsam iyi olacak ama derdimi anlatmak da istemiyorum. Ablacım ben ayrıldım ama yardım istemeye geldim diyemedim.

Biraz düşündüm. Aklıma çocuk yardımı aldığım kat geldi. Bilse bilse onlar bilir bu yardımı dedim. Oturdum biraz kısık sesle anlattım derdimi. Nereye başvurabilirim dedim. Beni iki üst kattaki “Seigatsu hougo” ya yönlendirdi. Boşanmış kadınlar oradan yardım alıyorlar, oraya gidip başvurun dedi.

Hemen yukarı çıktım. Tek bir gişe vardı “Buyrun nasıl yardımcı olabilirim” diye sordu. Ben de yine kısık sesle (hala utanıyorum yardım istemeye) eşimden ayrıldığımı, bir çoçuğum olduğunu ve yardım başvurusunda bulunmak istediğimi söyledim. “Biraz oturup bekleyin” dedi. 5 dakika kadar bekledikten sonra 2 kişi yanıma gelip onları takip etmemi istedi. Yanyana 5 tane minik kulübeler vardı. Beni 1 numaralı kulübeye soktular. Bir sandalye çekip oturttular. Kendileri çıktı. 2 dakika gibi kısa süre sonra kulübenin başka bir kapısından girdiler. Karşıma oturup sorguya çektiler.

Adın soyadın

Yaşın

Hangi ülke vatandaşısın

Vizelimi, oturumlu mu, japon vatandaşı mısın

Hangi adreste oturuyorsun

Kaç çocuğun var

Eşinden ne zaman ayrıldın

Eşinden yardım alıyor musun

Çocuk parası alıyor musun

Çocukların adı, yaşı, hangi okula gidiyorlar

Çocuk yardımı alıyor musun

Gibi daha bir çok soru içeren sayfalarca bir form doldurdular. Son olarak da boşanma kağıdını verir misin dediler.! Henüz boşanmadım, ama 2-3 aydır ayrı yaşıyorum dedim. “Bak bu olmadı! Buradan yardım alman için resmi olarak boşanmış bulunman gerek” dediler.

Boşanacağım tabiki, ama onun için avukat parası biriktirmem gerek, nerden nasıl başlanır bilmiyorum dedim. “Maalesef elimizden bir şey gelmez. Boşanma bittikten sonra kararname ile birlikte gelirsen yardıma alınırsın” denildi..

Elim boş aşağı inip eve döndüm. Ama aklımda deli sorular. Muhakkak vardır bir yolu ya! Öyle iki günde boşanılmıyor ya? Bu insanlar evden ayrılır ayrılmaz hemen yardım almıyorlardır elbet.

Bir kaç gün düşündüm. Belediyeye girerken çıkarken gözüme bir oda takılıyordu hep. Ama o oda neyin nesi hiç bilmiyordum. Japoncasını okuyorum, anlamını da biliyorum ama ne yapıyorlar hiçbir fikrim yoktu. Ya gideyim o odanın kapısını bir tıklayayım dedim. Kalkıp oraya da gittim..

Belediye’ye yine geldim. Bu sefer giriş katta gözüme çarpan “くらしサポートセンター” Türkçesi “Yaşam Destek Merkezi” olarak geçiyor. İçeride kimse yoktu. Kapıyı tıkladım içeri birileri geldi. Oturdum olanları tek tek anlattım. Yaşlıca bir adam. Nerelisin diye sordu Türk’üm dedim. “Aaa! 6 yıl önce Türkiye’ye gitmiştim çok güzel bir ülkeydi, insanları da çok nazikti!” 

Benim derdim amcayı çok etkiledi. Offladı püfledi bir sağa baktı bir sola baktı ne yapsak acaba diye kendi kendine konuştu. Biraz içeri gitti geldi. “Gerçekten sana yardım etmek istiyorum, seni geri boş göndermek içime sinmiyor” dedi.

Bir süre düşündükten sonra “benim bir tanıdığım var, seni onunla tanıştırmak istiyorum. İçeride onu aradım ama şuan müsait değilmiş. Ama haftaya salı’ya gelebilirsiniz dedi. Sen de müsaitsen haftaya salı belediyenin önünde saat 13:00 de buluşup gidebiliriz” dedi.

Sonuçta belediyenin görevlisi beni kötü bir yere götürmez herhalde diye düşündüm. Peki olur dedim. 3-4 gün gibi sonra Salıydı zaten. O saatte belediyeye kadar gidip kapıda buluştuk. Bisikletle gideceğiz dedi. Herkes kendi bisikletine binip yola koyulduk. Nishinari de dedi. Hiçte tekin olmayan yerler. Korkarım o semtten aslında. Ayyaşın, boş işsiz insanların semti. Gözümü ve kulağımı daha da dikkatli açarak peşinden takip ederek gittik.

Bisikletle 20 dakika gittikten sonra han gibi bir yerin önünde durup burası dedi. 2. Kata çıkıcaz diyince merdivenlerden çıkıyorum ama içimden de ya devlet memuru adam başıma bir şey gelmez herhalde diye kendime teselli de veriyorum:)

2. Kata çıktık genişce bir dükkan. İçeride bir kaç sandalyeyle masa var sadece. Nerdeyse boş bir han gibi. Etrafa baktım kimsecikler yok. Bir ben, bir memur bir de içeride masada oturan takım elbiseli bir adam. Bizi karşısına oturttu. O da baştan başla nedir derdin buyur dedi.

Başımdan ne geldi geçtiyse anlattım adama. Yanımda oturan belediye memuru ona sürekli (sensei) hocam diye hitap ediyordu. Ama neyin hocası bilmiyorum. Sormaya da çekiniyorum ha! Ben hangi ara buraya geldim, bu adam kim, niye bu adama derdimi anlatıyorum diye içimden konuşuyorum:)

Japoncam var olmasına var ama hukuki japoncam yok. O kadar zor cümleler kuruyorlarki yanlış bir şeye Hai demekten korkuyorum. Sürekli benim anlayabileceğim basit japoncayla bana anlatın lütfen diye tekrarlatıyorum.

Bu arkadaş da derdime üzüldü. Seigatsu hougoya gittiğimi fakat elimin boş döndüğünü duyunca hem şaşırdı hem üzüldü hem de kızdı. “Nasıl olurda almazlar seni yardıma!” Diye çıkıştı. Meğersem oluyormuş. Resmi olarak boşanmış olmasan da alınıyormuşsun. “Seni tek gördüler geri gönderdiler” dedi. “Ben kendi hocamla bir görüşeyim bu konuyu, yardımcı olmayı kabul ederse senin işine biz el atıcaz”dedi.

Hemen yanımda kendi hocasını aradı. Bu arada kendisi avukatmış:) O an bana bir ferahlık geldi:) hocası da avukat biriymiş. Meğersem Yaşam destek merkeziyle çalışan devletin ücretsiz verdiği avukatlarmış bunlar.

Hay allahım işimi nasılda kolaylaştırıyorsun! Daha iki gün önce kapısına gidip nerden nasıl başlasam dedim, sen bana avukat bile bahşettin. Büyük avukat benim için bu avukata emir verdi. “Hemen yarın hanımla birlikte belediye’ye gidip “seigatsu hogo’ya” gidip hemen başvurusunu yapacaksın. Eğer boşanmayla alakalı bir şey soracak olurlarsa davayı üstlendiğimizi ve en kısa zamanda boşanma davası açacağımızı onlara söyle” dedi.

Ertesi gün için randevulaşıp oradan ayrıldık. Belediye’ye kadar me murla birlikte gidip oroda vedalaştık. Ona o kadar minnet borcum varki o gün çok çok teşekkür ettim. O da çok mutlu oldu. Bundan sonrası kolay ve rahat olacak kendine iyi bak diyip vedalaştık.

Ertesi gün avukatla belediyenin kapısının önünde buluşup yardımlaşma katına birlikte çıktık. Hemen o geçip ne için geldiğimizi söyleyip iki görevli çağırdı. Avukatla birlikte gittim ya bir görseniz ne hürmet, ne hizmet’ bir kaç gün önceki hal ve hareketlerden eser yok.

Hemen yine bizi aynı kulube gibi bir odaya koydular. Karşımıza geçip oturdular. Avukat bunları bir azarlamasın abbbovvv bunlardan çıt ses yok! Bu hanım gelmiş yardım istemiş sizde geri göndermişsiniz! Öyle bir hakkınız yok! Hemen yardıma alıyorsunuz.. Bundan sonra davasına biz bakıyoruz diyip önlerine avukatlık kartını koydu. Ne sorununuz varsa burdan bizimle irtibata geçebilirsiniz diye azarladı.

Adamlar hemen başvuru formlarını getirdi. Hemen avukatla birlikte doldurdular. Yanımda hesap defterimle hanko (kaşe) var mı diye sordular. Var diyip çıkarttım. Anında o gün o saatten itibaren işleyen yardım parasına girmiş bulunmaktayım:))

Yardım parasında bulunanlar

Aylık 200 bin yeni tamamlayacak kadar nakit

Ev kirası

Hastane sigortası

Emeklilik sigortası

Ev sigortası

Çocuk parası

Çocuk okul yardımı

İşe giderken yol masraf  veya bilet parası

Aylık olarak elime nakit 200 bin yen geçecek şekilde yardım almaya başladım. Ama onlarında bu yardımları almam için bir kaç katı şartları var. Devamı gelecek..